تحلیل ساختار هندسه کالبدی در فرم معماری فضاهای شهری نظامی، نمونه موردی: قلعه سردار اسعد در استان چهارمحال و بختیاری

تاکنون قلعه­های استان چهارمحال و بختیاری از منظرگاه مطالعات هندسی در دوران تاریخی مورد مطالعه جدی قرار نگرفته است. بر اساس اندیشه رایج هندسه در بناهای ایرانی در سراسر تاریخ یک هویت ثابت و تدوام یافته دارد. معماری گذشته بر پایه هندسه بنا شده که از ویژگی­های بارز آن ایجاد تناسبات و ساختار فرمی در پلان و سطوح است. با شناخت و تحلیل هندسه کالبدی قلعه های استان چهارمحال و بختیاری از لحاظ فرم و هندسه معماری می­توان به ساختار فرمی و نحوه اجزا آنها پی­برد. معماری هندسی قلعه ­ها به شکل مستقیم از اندازه، ابعاد، پلان، شکل و فرم آن تاثیر می­گیرد. پژوهشگران دیگر در قلعه های ایرانی بیشتر به­روی فرضیه­های معنوی یا فرآیند ساخت پلان، مستقل از معماری هندسه کالبدی آنها پرداخته اند. این مقاله برای نخستین­بار تلاش دارد جایگاه هندسه کالبدی قلعه سردار اسعد در استان چهارمحال و بختیاری را در فرآیند شکل­گیری معماری و فرم آن مورد بررسی قرار دهد. پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل روابط شکلی اعضای پلان قلعه ویژگی­های معماری هندسه کالبدی قلعه­های نمونه­های حاضر را مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. روش مورد استفاده در این پژوهش بر پایه داده­های کتابخانه­ای از یک­سو و داده­های میدانی شامل برداشت­های محلی نهاده شده است. این نوشتار برآن است تا تاثیر تغییرات ساختاری به­روی جنبه­های معماری قلعه  را مورد تحلیل قرار دهد. مروری بر مطالعات محققان در خصوص بازخوانی و بازاندیشی قلعه­های استان نشان می­دهد که تاکنون این تحلیل­ها به طور عمده با رویکرد هندسی بر فرآیند شکل­گیری قلعه های خان نشین استان مورد شناسایی صورت نگرفته است.